Z Łužicy k hwězdam.
Z němskim centrumom za astrofyziku twarimy wulko slědźenski centrum do přichoda pokazowaceho wědomostneho programa, centrum digitalizacije, kotryž datowe pruhi astronomiskich obserwatorijow po cyłym swěće do cyłka wjedźe a centrum za najnowše technologije, kotryž wusko z industriju a hižo wobstejacymi technologiskimi srjedźišćemi w Sakskej po cyłym swěće hromadźe dźěła. Za to je stejišćo w Zhorjelcu předwidźane.
Nimo toho slědźimy we łužiskim zornowcu, městnje najwjetšeje seismologiskeje ćišiny. Tam ma nastać podzemski slědźenski laboratorij, Low Seismic Lab.
Z teje přičiny smy srědki konceptoweje doby do probowych točenjow w gmejnje Ralbicy-Róžant inwestowali. Nimo centruma DZA namjetujemy, we Łužicy zaměstnić Einsteinowy teleskop. To by było idealne wudospołnjenje za DZA a regionej by to dało dalši mócny hospodarski impuls.
DZA je zhromadna iniciatiwa němskeje astronomije a astrofyziki. Mnozy sylni partnerojo z wědomosće, hospodarstwa, politiki a towaršnosće naš namjet podpěraja.
Ličby a fakty
2 stejnišći: Zhorjelc a mjez Wojerecami, Kamjencom a Budyšinom
přez 350 wědomostnych, 350 techniskich, 200 administratiwnych a 100 wukubłanskich městnow we wobłuku DZA
powołanske wukubłanje wot pěstowarnje sem
mjezynarodny astrofyziski centrum datow
Low Seismic Lab: podzemski labor 200 metrow hłuboko we łužiskim graniće
móžne stejnišćo za Einsteinowy teleskop
Hdźež z wědy woprawdźitosć nastawa
Njeslědźimy w ćichej komorce, ale spěchujemy wuměnu z hospodarstwom a industriju a smy na nju pokazani - za nowe astronomiske sensorowe systemy, optiki, moderne rjadowanske techniki a wysokowukonowe kmane rozrisanja Green-Computinga.
transferowe partnery DZA (PDF)
kooperěrowace zwonka uniwersitarne slědźenske zarjadnišća (PDF)
Hdźe je što planowane?
Campus w Zhorjelcu
Město Zhorjelc je na zakładźe połoženja k zornowcowemu masiwej, bliskosće k uniwersitnym městam Drježdźany, Wrócław a Praha a přez wjele slubjace nowo zasydlenjow we wobłuku inowacijow a wysokich technologijow wurjadne stejnišćo za DZA. Planujemy tu wosrjedź města natwarić wotewrjeny campus za slědźenja na najwyšim niwowje na arealu Kahlbaum. Přez zhromadne powołanja budźetej tež Techniska uniwersita a Uniwersita Wrócław skutkowanišći DZA.
Labor w zornowcowej woršće Łužicy
Low Seismic Lab we łužiskim zornowcu je planowany w kónčinje mjez Wojerecami. Kamjencom a Budyšinom. Labor móhł być wuchadźišćo a zwisk za Einsteinowy teleskop a tworić jedyn z róžkow planowaneho třiróžkoweho obserwatorija za grawitaciske žołmy. Dokładne stejišćo w třiróžku mjez Wojerecami, Kamjencom a Budyšinom njeje hišće jasne. Rozsud k tomu ma so w běhu doby zazběha z pomocu dalšich točenjow we łužiskim zornowcu tworić
Wutworimy městnosć dospołneje ćišiny: seismisku “nulu”.
Astrofyzika - slědźenje na hranicy móžnošćow
Nowe obserwatorije přijmaja wšelakore "posoły" uniwersuma, na přikład signale swětła wšelakorych žołmowych dołhosćow. Njejsu hižo jeničce optiske teleskopy, kotrež wuslědźa kosmos. K "wočam" astronomije přizamknu so "wuši". Měrimy kosmiske promjenjenje, neutriny a nětko tež grawitaciske žołmy - pozwuk spektakularnych podawkow we hłubinach swětnišća. Za to je najčučiwša a najdokładniša měrjenska technika trěbna. - a idealna wokolina bjez mylenjow, kaž my ju w zornowcu Łužicy namakamy.
Čehodla w Sakskej?
Sakska je kraj wysokich technologijow z dołhej tradiciju. Wuměnjenja tu su wurjadne: połoženje w srjedźiznje Europy, uniwersity a wysoke šule z přirodowědnymi, technologiskimi ćežišćemi, wjele móžnosćow, so wědomostnje dale wusměrić, tež přez mjezy kraja. Tež we wobłukach wuwiwanja technologijow a předźěłanja datow wobsteja wot TU Drježdźany hač k Silicon Saxony mnohe poćahi k partneram w regionje.
Předewšěm pak steji Łužica na jednym pokładźe – jónkrótnymi seismologiskimi wuměnjenjemi w zornowcu Łužicy, kotrež chcemy za naše slědźenje a wuwiwanje nowych nastrojow wužiwać. A nic na posledk smy tu zeznali čłowjekow, kotřiž su we swojim regionje kruće zakorjeni a kotřiž runočasnje wotewrjenosć a wćipnosć pokazuja. To wšitko čini Saksku k idealnemu stejnišću za DZA.
Sakska je kraj wysokotechnologije w srjedźiznje Europy.